0939.13.13.16     luattovang@gmail.com

Giật hụi, bỏ trốn – Nguy cơ đối diện án tù 20 năm!

Chủ hụi bỏ trốn, giật tiền bị xử lý như thế nào? Có bị ở tù không?

Chơi hụi (hay còn gọi là họ, biêu, phường) là một hình thức góp vốn xoay vòng khá phổ biến trong đời sống người Việt, đặc biệt tại các khu dân cư và vùng nông thôn. Tuy nhiên, bên cạnh ý nghĩa tương trợ, không ít trường hợp chủ hụi lợi dụng lòng tin của người chơi để chiếm đoạt tiền hụi rồi bỏ trốn, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và ảnh hưởng đến trật tự xã hội.

Vậy hành vi chủ hụi bỏ trốn, giật tiền có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay chỉ xử lý dân sự? Người bị hại cần khởi kiện, tố cáo ra sao để đòi lại tiền? Bài viết dưới đây do Công ty Luật Tô Vàng tổng hợp và phân tích giúp bạn hiểu rõ cơ chế pháp lý hiện hành.

1. Hụi là gì?

Căn cứ Điều 471 Bộ luật Dân sự năm 2015, “họ, hụi, biêu, phường” là hình thức giao dịch về tài sản được hình thành dựa trên tập quán và thỏa thuận của các bên:

“Họ, hụi, biêu, phường (sau đây gọi chung là họ) là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ của các thành viên.”

Hiểu một cách đơn giản, hụi là hình thức góp vốn luân phiên giữa nhiều người nhằm hỗ trợ nhau về tài chính. Một người đứng ra tổ chức, được gọi là chủ hụi, sẽ thu tiền định kỳ của các thành viên (con hụi) rồi giao cho người được “hốt hụi” trong mỗi kỳ. Người được hốt hụi có thể là người đấu giá cao nhất hoặc được bốc thăm tùy theo quy ước của dây hụi.

Ví dụ:
Một dây hụi có 10 người, mỗi tháng góp 2 triệu đồng. Tổng mỗi kỳ là 20 triệu đồng. Người hốt hụi kỳ đầu có thể chỉ nhận 19,1 triệu đồng (sau khi trừ phần “bỏ hụi”), còn những người khác tiếp tục đóng các kỳ sau. Đây là một dạng tín dụng tự phát, không phải ngân hàng hay tổ chức tín dụng chính thức.

2. Pháp luật quy định thế nào về việc tổ chức chơi hụi?

Hoạt động chơi hụi được điều chỉnh bởi Nghị định 19/2019/NĐ-CP của Chính phủTheo Điều 3 của nghị định này quy định như sau:

- Việc tổ chức họ phải tuân thủ các nguyên tắc của pháp luật dân sự;

- Mục đích của việc tổ chức họ chỉ được thực hiện nhằm tương trợ lẫn nhau;

- Không được lợi dụng hình thức họ, hụi để cho vay nặng lãi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, huy động vốn trái pháp luật hoặc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật khác.

Như vậy, chơi hụi không bị cấm, nhưng nếu chủ hụi lợi dụng để chiếm đoạt tài sản hoặc tổ chức huy động vốn trái phép, thì sẽ bị xử lý hành chính, chịu trách nhiệm dân sự hoặc truy cứu hình sự tùy mức độ vi phạm.

3. Nghĩa vụ của chủ hụi và trách nhiệm khi không giao tiền hụi

Cũng theo Khoản 3 Điều 18 Nghị định 19/2019/NĐ-CP, chủ hụi (chủ họ) có nghĩa vụ:

“Giao các phần họ cho thành viên lĩnh họ tại mỗi kỳ mở họ.”

Điều này có nghĩa, chủ hụi phải đảm bảo thu tiền từ các thành viên và giao lại đúng hạn cho người hốt hụi. Nếu chủ hụi thu tiền nhưng không giao, chiếm đoạt hoặc bỏ trốn thì đây không còn là tranh chấp dân sự thông thường, mà có dấu hiệu của tội phạm chiếm đoạt tài sản.

4. Giật hụi có bị ở tù không?

Câu hỏi “Giật hụi có bị ở tù không?” là thắc mắc mà rất nhiều người dân quan tâm, đặc biệt là những ai từng tham gia dây hụi bị chủ hụi chiếm đoạt tiền rồi bỏ trốn. Câu trả lời là: CÓ, nếu hành vi của chủ hụi đủ yếu tố cấu thành tội phạm, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phạt tù theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Cụ thể, khi chủ hụi thu tiền của các thành viên nhưng cố tình không giao cho người lĩnh hụi, hoặc ôm toàn bộ tiền hụi rồi bỏ trốn, thì hành vi này được xem là chiếm đoạt tài sản. Tùy vào tính chất, mức độ và giá trị tài sản, cơ quan công an sẽ xem xét tội danh tương ứng:

- Nếu ban đầu chơi hụi hợp pháp, nhưng sau đó chủ hụi bỏ trốn để chiếm đoạt tiền, thì thường bị xử lý theo tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 Bộ luật Hình sự).

- Nếu ngay từ đầu lập hụi với ý định lừa người khác góp tiền để chiếm đoạt, thì bị xem là tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 Bộ luật Hình sự).

Cả hai tội danh trên đều có mức phạt tù cao nhất lên đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu số tiền chiếm đoạt lớn.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị buộc bồi thường toàn bộ số tiền cho các thành viên hụi, và bị cấm hành nghề hoặc đảm nhiệm chức vụ nhất định trong một thời gian nhất định theo phán quyết của tòa án.

5. Khi chủ hụi giật tiền — người chơi cần làm gì?

Theo Điều 25 Nghị định 19/2019/NĐ-CP, khi xảy ra tranh chấp hụi, các bên có thể:

- Thương lượng, hòa giải để yêu cầu trả lại tiền hụi;

- Nếu không thỏa thuận được, khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền;

- Trường hợp chủ hụi bỏ trốn, cố tình không trả, người chơi có thể tố cáo đến Cơ quan Công an để xem xét dấu hiệu tội phạm hình sự.

Trong thực tế, cơ quan điều tra sẽ phân loại hành vi của chủ hụi để xác định tội danh phù hợp, thông thường hành vi giật hụi - bỏ trốn có thể bị xem xét vi phạm:

- Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 BLHS 2015, sửa đổi 2017); hoặc

- Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS 2015, sửa đổi 2017).

6. Cách khởi kiện hoặc tố cáo chủ hụi giật tiền

Nếu chủ hụi không trả tiền hoặc bỏ trốn, người bị hại có thể tiến hành theo hai hướng:

Hướng 1: Khởi kiện dân sự tại Tòa án (Áp dụng trong trường hợp chủ hụi không bỏ trốn, vẫn còn giữ liên lạc được)

- Nộp đơn khởi kiện kèm chứng cứ (danh sách hụi, biên nhận, tin nhắn, chuyển khoản…);

- Tòa án sẽ thụ lý, triệu tập các bên và xét xử yêu cầu buộc trả lại tiền hụi;

- Hướng này phù hợp nếu chủ hụi vẫn còn liên lạc hoặc chưa có dấu hiệu bỏ trốn.

Hướng 2: Tố cáo hình sự (Áp dụng đối với trường hợp chủ hụi bỏ trốn - cắt đứt liên lạc) 

- Gửi đơn tố giác tội phạm đến Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an nơi cư trú cuối cùng của chủ hụi);

- Cung cấp đầy đủ chứng cứ về việc giao tiền, hành vi chiếm đoạt, bỏ trốn;

- Cơ quan Công an sẽ tiến hành xem xét điều tra, khởi tố vụ án nếu đủ căn cứ hình sự; (Ở giai đoạn này, người tố cáo rất cần có thái độ hợp tác tuyệt đối với Cơ quan Công an) 

- Người bị hại có quyền yêu cầu bồi thường trong vụ án hình sự.

7. Một số lưu ý thực tiễn khi tham gia hụi

Để tránh rủi ro khi tham gia chơi hụi, Luật Tô Vàng khuyến nghị:

- Chỉ tham gia những dây hụi có uy tín, được tổ chức minh bạch, có danh sách và lịch góp rõ ràng;

- Không góp hụi bằng tiền mặt nếu có thể — nên chuyển khoản để làm chứng cứ giao dịch;

- Lưu giữ biên nhận, tin nhắn, sổ hụi cẩn thận, vì đây là tài liệu quan trọng khi có tranh chấp;

- Không tham gia hụi lãi suất cao hoặc dây hụi do người lạ mời gọi trên mạng xã hội;

- Nếu chủ hụi có dấu hiệu bất thường (chậm giao tiền, né tránh, không minh bạch), ngay lập tức tạm dừng góp, trao đổi lại với chủ hụi, nhờ sự trợ giúp - tư vấn của Luật sư để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Tóm lại, việc chủ hụi chiếm đoạt tiền và bỏ trốn có thể bị truy cứu hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hoặc tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, với mức phạt tối đa lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân tùy theo giá trị chiếm đoạt. Người chơi bị giật hụi hoàn toàn có quyền khởi kiện hoặc tố cáo để đòi lại quyền lợi hợp pháp của mình.

Xem thêm: Thủ tục tố cáo tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mới nhất 2025: Hướng dẫn từ A-Z


Dịch vụ hỗ trợ pháp lý của Công ty Luật Tô Vàng

Công ty Luật Tô Vàng với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp, có nhiều kinh nghiệm xử lý các vụ việc tranh chấp, trong đó bao gồm các tranh chấp giật hụi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản...

Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ Quý khách hàng:

- Soạn đơn khởi kiện, đơn tố cáo và các văn bản khác theo đúng quy định pháp luật;

- Đại diện theo ủy quyền trong các tranh chấp về giao dịch dân sự (Khởi kiện tại Tòa án)

- Luật sư bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử; 

- Tư vấn chiến lược pháp lý để thu hồi tài sản bị chiếm đoạt một cách hiệu quả nhất.

Liên hệ ngay với Luật sư của chúng tôi qua:

- Hotline/Zalo: 0939131316 

- Fanpage: Công ty Luật Tô Vàng